SANKO Üniversitesi Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzm. Psikoloğu Gizem Başkılıç Turan, psikolojik testlerin bireyin doğru değerlendirilmesinde en önemli araçlardan biri olduğunu belirtti.

Psikolojik değerlendirme testlerinin, çocuğun veya gencin güçlü ve zayıf yönlerini ortaya çıkarmada, bilişsel ve/veya duygusal olası sorunları saptamada kullanılan yardımcı araçlar olduğunu vurgulayan Turan, “Çocuğun değerlendirilmesinde araç olan bu testler, aynı zamanda klinik alanda tanı koymamıza ve araştırmalarda kişisel farklılıkları görebilmemize yardımcı oluyor. Psikolojik testlerle birlikte araştırılan konular anlaşılır, geçerli ve güvenilir bir şekilde değerlendirilebilmektedir.” dedi.

Turan, psikolojik testlerin sağlıklı sonuçlar verebilmesi için uzman kişiler tarafından uygulanması gerektiğini belirterek, “Bu testlerin değerlendirme aşaması için testi uygulayacak uzmanların yetkin ve yeterli bilgilere hâkim olması gerekir. Bu sayede bireylere doğru tanı konulabilir. Bazı bireyler bilişsel (algı, dikkat, hafıza, öğrenme vb.) veya ruhsal olarak diğer bireylerden farklıdır ve bu farklılıklara göre ihtiyaçları değişebilir. Bu ihtiyaçları giderebilmek için doğru tespit çok önemlidir.” diye konuştu.

Klinik Gözlem ile Birlikte Uygulanan Testler

Uzm. Psikolog Turan, klinik gözlemle birlikte uygulanan psikolojik testleri iki ana grupta değerlendirdi:

• Objektif Testler: Yapılandırılmış malzemeye sahip, standart puanlama ve istatistiksel veri yorumlama prosedürü olan testlerdir.
• Projektif Testler: Çocuğun veya gencin kendini ve çevresini nasıl algıladığını, duygularını ve düşüncelerini anlamaya yönelik uygulanan testlerdir.

Bu testleri ölçülebilen beceriler ve uygulama tekniklerine göre kategorilere ayıran Turan, şu bilgileri paylaştı:

• Zeka Testleri: Çocuğun zeka puanını, sözel becerilerini, çalışma belleğini, işlemleme hızını ve algısal akıl yürütme yeteneklerini ölçmek için kullanılır.
• Gelişim Testleri: Dil-bilişsel, motor becerileri, öz bakım ve sosyal beceri alanlarını inceleyerek gelişim geriliğini tespit etmeye yardımcı olur. Okula hazır olup olmadığı, otizm riski veya öğrenme güçlüğü belirtilerinin varlığı bu testlerle değerlendirilir.
• Dikkat Testleri: Çocuğun dikkat performansını düşüren faktörleri belirleyerek dikkat eksikliği, dürtüsellik, hiperaktivite gibi durumları tespit eder. Dikkat kaybının kaygı kaynaklı olup olmadığı da bu testlerle değerlendirilebilir.
• Çizim ve Hikayeleştirilmiş Testler: Çocuğun iç dünyasını daha iyi anlamaya yardımcı olur, ebeveynlere çocuk yetiştirme konusunda rehberlik eder.

SANKO Üniversitesi Hastanesi’nde Uygulanan Psikolojik Testler

Uzm. Psikolog Turan, SANKO Üniversitesi Hastanesi’nde uygulanan testleri şu şekilde sıraladı:

1. Gelişimsel Değerlendirme Testleri: Ankara Gelişim Tarama Envanteri (AGTE), Denver II Gelişimsel Tarama Testi.
2. Otizm Tarama Testleri: ADOS-2 Otizm Tanı Gözlem Programı, 3Dİ Otizm Görüşme Programı, (M-Chat) Otizm Tarama Ölçeği, Çocukluk Otizmini Derecelendirme Ölçeği (CARS).
3. Dil ve Konuşma Testleri: Peabody Resim Kelime Eşleştirme Alıcı Dil Testi.
4. Dikkat Testleri: Moxo Dikkat ve Performans Testi, Frankfurter Dikkat Testi, Burdon Dikkat Testi.
5. Algı ve Bellek Testleri: Frostig Gelişimsel Görsel Algı Testi, Gesell Gelişim Figürleri Testi.
6. Okula Hazırlık ve Öğrenme Testleri: Metropolitan Okul Olgunluğu Testi, Okula Hazırlık Testi (OKHT), Özel Öğrenme Güçlüğü Tanıma ve Klinik Değerlendirme Bataryası (ÖÖG), Öğrenme Güçlüğü Belirti Tarama Ölçeği (MOYA).
7. Zeka Testleri: WISC-4 Zeka Testi, Cattell Zeka Testi, Porteus Labirentleri Zeka Planlama Testi, Kent EGY Zeka Testi.
8. Sosyal Beceri Testleri: Sosyal Beceri ve Zihin Kuramı Değerlendirme Testi.
9. Yarı Yapılandırılmış Psikolojik Testler: Louisa Duss Psikanalitik Hikayeler Testi, Beier Cümle Tamamlama Testi, Goodenough-Harris Bir Adam Çiz Testi, Aile Çizimi Testi, Çocuklarda Tematik Algı Testi (CAT).

ADIYAMAN (UHA) - RAMAZAN YAVUZ